به گفته دکتر میثم شکری ساز ترازنامه یکی از سندهای حسابداری است که نشان میدهد در یک زمان خاص، داراییها، بدهیها و سرمایه صاحبان سهام یک شرکت چقدر است. این گزارش مالی نشان میدهد که شرکت چگونه منابع خود را تأمین کرده و چگونه آنها را به کار گرفته است. این سند حسابداری برای مدیران مالی ابزار حیاتی است زیرا به آنها کمک میکند تا عملکرد مالی شرکت را ارزیابی کنند، برنامهریزی مالی انجام دهند و تصمیمات مناسبی را بگیرند. در این مقاله، به تعریف و اهمیت ترازنامه در حسابداری، اجزای ترازنامه، چگونگی تهیه و تفسیر آن، نقش آن در برنامهریزی مالی و تصمیمگیری و راههای بهبود سلامت مالی با استفاده از این برگه مالی میپردازیم.
نام دیگر ترازنامه چیست؟ مفهوم و اهمیت بیلان در حسابداری
از دید دکتر میثم شکری ساز این برگه مالی، که در بسیاری از منابع با نام بیلان نیز شناخته میشود، یکی از ابزارهای حسابداری است که نقش آن در درک وضعیت مالی یک شرکت بسیار حیاتی است. بیلان، گزارش مالی است که داراییها، بدهیها و سرمایه صاحبان سهام یک شرکت را در یک زمان خاص نشان میدهد. این اصطلاحات، هر دو به یک مفهوم اشاره دارند و در حسابداری به طور متقابل استفاده میشوند. با این حال، بسته به زبان و فرهنگ محلی، گاهی اوقات ترجیح داده میشود که از یک اصطلاح به جای دیگری استفاده شود. در هر صورت، هر دو اصطلاح به گزارش مالی مهم و حیاتی اشاره دارند که نقش آن در فعالیتهای حسابداری و مدیریت مالی شرکتها قابل توجه است.
تعریف و اهمیت این گزارش مالی در حسابداری
این خلاصه مالی، یکی از اصلیترین سندهای حسابداری است که نمایانگر وضعیت مالی یک شرکت یا سازمان در یک زمان خاص است. این سند، داراییها، بدهیها و سرمایه صاحبان سهام را نشان میدهد. از نگاه دکتر میثم شکری ساز این بیانیه مالی به عنوان یک «عکس لحظهای» از وضعیت مالی شرکت در نظر گرفته میشود، زیرا اطلاعات آن بر اساس وضعیت مالی شرکت در یک تاریخ خاص است. اهمیت ترازنامه در حسابداری بسیار زیاد است. این خلاصه مالی به حسابداران، مدیران، سرمایهگذاران و سایر ذینفعان کمک میکند تا درک بهتری از وضعیت مالی شرکت داشته باشند. با استفاده از این سند حسابداری، آنها میتوانند بفهمند که شرکت چقدر دارایی دارد، چقدر بدهی دارد و چقدر سرمایه صاحبان سهام در شرکت وجود دارد. همچنین، این گزارش مالی میتواند نشان دهد که شرکت چگونه منابع خود را تأمین کرده و چگونه آنها را به کار گرفته است. به همین دلیل، تفسیر صحیح این سند حسابداری بخش مهم و حیاتی از حسابداری است.
اجزای ترازنامه: دارایی، بدهی و سرمایه صاحبان سهام
اجزای ترازنامه شامل سه بخش اصلی هستند: دارایی، بدهی و سرمایه صاحبان سهام.
- طبق صحبت های دکتر میثم شکری ساز داراییها شامل همه چیزهایی هستند که یک شرکت مالکیت آنها را دارد. این میتواند شامل نقد، سرمایه، داراییهای جامد و حقوق مالکیت نامشهود باشد.
- بدهیها شامل همه مبالغی هستند که یک شرکت باید به دیگران بپردازد. این میتواند شامل پرداختهای کوتاه مدت مانند حسابهای قابل پرداخت و بدهیهای بلندمدت مانند وامهای بانکی باشد.
- سرمایه صاحبان سهام نشان میدهد که چقدر از داراییهای شرکت، پس از کسر بدهیها، باقی میماند. این مقدار نشان میدهد که در صورت تسویه حساب، چقدر به صاحبان سهم باز خواهد گشت.
بنابراین، این گزارش مالی به صورت زیر تعریف میشود:
دارایی = بدهی + سرمایه صاحبان سهام
این فرمول نشان میدهد که داراییهای یک شرکت چگونه تامین شده است؛ چه از طریق بدهی (پول قرض گرفته شده) و چه از طریق سرمایه صاحبان سهام (پول سرمایهگذاری شده توسط صاحبان سهم).
چگونگی تهیه و تفسیر ترازنامه در حسابداری
از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز ترازنامه در حسابداری یکی از سه گزارش مالی اصلی است که حسابداران تهیه میکنند. این گزارش مالی یکی از مهمترین صورتهای مالی در حسابداری واحدهای اقتصادی است که دارایی، بدهی و حقوق سهامداران را در یک دوره زمانی تعیین و مشخص مینماید. این صورت مالی به دو شکل حساب و گزارشی تنظیم میشود. در قالب حسابی، دارایی در ستون سمت راست و بدهی و حقوق صاحبان سرمایه در ستون سمت چپ ذکر میشود. در قالب گزارشی، دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام در یک ستون پشت هم ذکر میشود.
برای تهیه ترازنامه، ابتدا اطلاعات مالی مورد نیاز از سیستمهای حسابداری و دیگر منابع اطلاعاتی جمعآوری میشود. سپس این اطلاعات بر اساس نوع و طبیعت آنها ترتیب داده میشوند. بعد از تهیه این بیانیه مالی، حسابداران و مدیران مالی باید آن را تفسیر کنند. تفسیر این سند حسابداری شامل تجزیه و تحلیل دادهها برای درک بهتر وضعیت مالی شرکت است. با استفاده از نسبتهای مالی، آنها میتوانند عملکرد مالی شرکت را ارزیابی کنند، نقاط قوت و ضعف را شناسایی کنند و تصمیمات مناسب را بگیرند. برای تفسیر ترازنامه، باید به دو نوع دارایی (جاری و غیرجاری)، بدهی (جاری و غیرجاری) و حقوق صاحبان سرمایه توجه کرد. همچنین، باید به فرمول اصلی حسابداری که دارایی را برابر با مجموع بدهی و سرمایه سهامداران در نظر میگیرد، توجه کرد.
نقش این سند حسابداری در برنامهریزی مالی و تصمیمگیری
این گزارش مالی در برنامهریزی مالی و تصمیمگیری نقش بسیار مهمی دارد. این سند حسابداری به مدیران مالی اطلاعات ارزشمندی را ارائه میدهد که میتوانند از آن برای تصمیمگیری استفاده کنند.
- برنامهریزی مالی: این خلاصه مالی به مدیران مالی کمک میکند تا برنامههای مالی خود را تهیه کنند. با داشتن دید کامل از داراییها، بدهیها و سرمایه صاحبان سهام، آنها میتوانند برنامههای مالی خود را بهینه کنند و منابع خود را به طور کارآمد تخصیص دهند.
- تصمیمگیری: این گزارش مالی اطلاعات حیاتی را فراهم میکند که به مدیران کمک میکند تصمیمات مستند و آگاهانه بگیرند. این شامل تصمیمات در مورد خرید دارایی جدید، پرداخت بدهی یا توزیع سود به صاحبان سهام است.
- ارزشگذاری شرکت: این برگه مالی چارچوب اصلی را برای ارزشگذاری شرکت فراهم میکند. با استفاده از اطلاعات در این گزارش مالی، سرمایهگذاران و صاحبان سهم میتوانند ارزش واقعی شرکت را تعیین کنند.
- پایش و کنترل: این بیانیه مالی چارچوب مناسبی را برای پایش و کنترل فعالیتهای مالی شرکت فراهم میکند. با استفاده از تغییرات در داراییها، بدهیها و سرمایه صاحبان سهام، حسابداران و مدیران مالی میتوانند عملکرد شرکت را پایش و کنترل کنند.
این مطلب ادامه دارد…