اقتصاد رفتاری از نگاه دکتر میثم شکری ساز

از دید دکتر میثم شکری ساز اقتصاد رفتاری، یک راهنمای جذاب و شگفت‌ آور در دنیای تصمیم ‌گیری انسان‌ هاست. در دهه ‌های اخیر، حوزه ‌های اقتصاد و روان شناسی به یکدیگر نزدیک ‌تر شده و این علم را پدید آورده اند. این حوزه، سعی در درک عمقی از تصمیم‌ گیری ‌های اقتصادی انسان ‌ها با توجه به عوامل روان شناسی دارد.

در این مقاله، به بررسی اصول و مفاهیم اساسی این رفتار خواهیم پرداخت. همچنین سعی خواهیم کرد تا تأثیر عوامل روان شناسی بر تصمیمات اقتصادی را به واقعیتی قابل درک تبدیل کنیم. در این مقاله به سراغ نقاط پنهان تصمیم‌ گیری انسانی می رویم. نقش احساسات و الگوهای تصمیم ‌گیری در مواجه با چالش ‌های اقتصادی را نیز بررسی می کنیم.

آموزش اقتصاد رفتاری: مفاهیم اصلی و کاربردها

از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز اقتصاد رفتاری یک حوزه از علوم اقتصاد است که به بررسی تصمیم ‌ها و رفتارهای اقتصادی افراد و گروه ‌ها می ‌پردازد. برای آموزش اقتصاد رفتاری، می ‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

1. مفاهیم اصلی: آشنایی با مفاهیم اصلی این حوزه مانند تصمیم گیری تحت اطمینان، تأثیر احتمالات و ریسک بر تصمیمات اقتصادی.
2. تأثیرات روان‌ شناختی: مطالعه در مورد نظریه ‌ها و تحقیقات مرتبط با تأثیرات عوامل روان ‌شناختی بر تصمیمات اقتصادی، از جمله تصمیمات مرتبط با مصرف، سرمایه‌ گذاری و پس ‌انداز.
3. رفتارهای اجتماعی: مطالعه در زمینه تأثیرات رفتارهای اجتماعی بر اقتصاد، مثل تأثیرات گروهی بر تصمیمات فردی، انتخاب ‌های اقتصادی در محیط اجتماعی و نظریه ‌های اقتصاد اجتماعی.
4. تحلیل آزمایش ‌های رفتاری: مطالعه آزمایش ‌ها و مطالعات تجربی این حوزه برای درک بهتر الگوها و رفتارهای اقتصادی.
5. کاربرد در حوزه‌ های مختلف: بررسی کاربردهای این حوزه در زمینه ‌های مختلف اقتصادی مانند بازارها، سیاست‌ های عمومی، مدیریت و سلامت.
6. مطالعه مقالات و کتب: مطالعه کتب و مقالات معتبر این حوزه که توسط نویسندگان مشهور و متخصصان نوشته شده است.
7. مشارکت در دوره ‌های آموزشی: از نظر دکتر میثم شکری ساز شرکت در دوره ‌ها و کارگاه‌ های آموزشی مرتبط با این حوزه توسط موسسات آموزشی.

همچنین، منابعی همچون کتب “Predictably Irrational” نوشته دن آریلی، “Nudge” نوشته ریچارد تالر و کاس سانشتاین، و “Thinking, Fast and Slow” نوشته دنیل کانمن نیز به عنوان منابعی معتبر برای آموزش اقتصاد رفتاری معرفی می شوند.

کاربرد اقتصاد رفتاری در روانشناسی

اقتصاد رفتاری یک حوزه ترکیبی است که تلاش می‌کند تا رفتارها و تصمیمات اقتصادی انسان‌ ها را از طریق لنز روان شناسی مورد بررسی قرار دهد. این حوزه، تلاش دارد تا به جای تصور انسان به عنوان یک واحد ریاضی، واقع‌ بینانه‌تر به وی نگاه کند و به بررسی تأثیرات عواطف، احساسات، ترس‌ها و دیگر عوامل روان ‌شناختی بر تصمیم گیری ‌های اقتصادی بپردازد.

تعامل عوامل روان شناسی با این علم

1. تصمیم گیری تحت تأثیر احساسات: به اعتقاد دکتر میثم شکری ساز این حوزه می ‌بیند که احساسات چگونه می‌توانند تصمیمات مالی و اقتصادی را متحول کنند. به عنوان مثال، احساس ترس یا خوف ممکن است فرد را از سرمایه ‌گذاری در یک فرصت جدید منع کند، حتی اگر اطلاعات نشان ‌دهنده فرصت خوبی باشد.
2. تأثیرات رفتاری و الگوهای تصمیم گیری: از جمله موضوعات مطرح در این حوزه، نقش تاثیرات شخصیتی و تأثیرات جمعیتی است. به عبارت دیگر، چگونه افراد با توجه به الگوهای گذشته ‌شان تصمیم می‌گیرند.
3. پیامدهای روان‌ شناختی تصمیم ‌های اقتصادی: این حوزه بررسی می‌کند که تصمیمات اقتصادی چگونه می‌توانند بر روان فرد تأثیر گذارند. به عنوان مثال، چرا یک فرد برخی از خرید های مورد نیاز خود را به تعویق می‌اندازد یا چرا برخی از افراد از سرمایه‌ گذاری در بازار سرمایه می‌ترسند؟
4. فهم بهتر از تصمیم گیری ‌های مبتنی بر ریسک: از طریق چارچوب ‌های روان شناسی، به بررسی تصمیم گیری ‌های مرتبط با ریسک و پاداش می‌پردازد و نحوه چگونگی افراد در مواجهه با ریسک ‌های مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد.

در نهایت، اقتصاد رفتاری در روانشناسی، به فهم بهتر از چگونگی تصمیم گیری انسان ‌ها و عقاید آن ‌ها نسبت به پول، ریسک و موضوعات مالی کمک می کند.

مثال های اقتصاد رفتاری

1. تأثیر تعیین قیمت با استفاده از اعداد 9 و 0: تحقیقات نشان می‌دهند که وقتی محصولات با قیمت‌های پایانی به اعداد 9 و 0 ختم می‌شوند (برای مثال ۹٫۹۹ تومان)، مصرف‌کنندگان تمایل بیشتری به خرید دارند. این نشان می‌دهد که حتی یک اختلاف کوچک در اعداد می‌تواند بر تصمیم گیری مصرف‌کننده تأثیر گذار باشد.
2. تأثیر نمایشگرهای اجتماعی بر اهرم های اجتماعی: از نگاه دکتر میثم شکری ساز وجود نمایشگرهای اجتماعی در پلتفرم‌های خرید آنلاین می‌تواند رفتار مصرف‌کنندگان را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، افراد ممکن است تحت تأثیر دیدن اینکه دیگران چه محصولاتی را خریداری کرده‌اند، تصمیم به خرید محصولات مشابه بگیرند.
3. تأثیر تخفیف ‌های زمان ‌محدود: تخفیف ‌های زمان ‌محدود می‌ توانند بر تصمیم‌ گیری ما تأثیر بگذارند. افراد ممکن است تحت فشار زمانی قرار گیرند و در نتیجه، تصمیم به خرید محصول با تخفیف بگیرند.
4. تأثیر خسارت ‌های قبلی بر تصمیم ‌گیری: افراد ممکن است از تجربیات خسارتی که قبلاً داشته‌اند تأثیر بگیرند و تصمیمات خود را براساس تجربیات منفی گذشته شان بگیرند. این به اصطلاح “انفعال به خسارت” نیز معروف است.
5. تأثیر نقش جنسیتی بر تصمیمات مالی: تحقیقات نشان می‌دهد که مردان و زنان ممکن است به تفاوت‌های جنسیتی در تصمیم‌ گیری‌ های مالی تحت تأثیر باشند. به عنوان مثال، ممکن است زنان به شیوه متفاوتی از مردان به خرید و سرمایه‌ گذاری نگاه کنند.

این مثال‌ ها نشان از تنوع و پیچیدگی روان ‌شناسی تصمیم‌ گیری ‌های اقتصادی دارند و نشان می ‌دهند که عوامل زیادی، از جمله احساسات، تأثیر گروهی و تجربیات گذشته، در فرآیند تصمیم ‌گیری اقتصادی انسان‌ ها نقش دارند.

این مطلب ادامه دارد…