از دید دکتر میثم شکری ساز رهبری تطبیقی یکی از رویکردهای کلیدی در حوزه مدیریت و رهبری است که امروزه در دنیای پویای کسبوکار اهمیت زیادی یافته است. در این روش رهبری، رهبران با استفاده از انعطاف و هوشمندی، به شرایط متغیر محیطی و نیازهای سازمانی پاسخ میدهند. این رویکرد، به رهبران این امکان را میدهد که با دقت به شرایط موجود و با در نظر گرفتن ویژگیهای منحصر به فرد سازمان و تیم خود، استراتژیها و روشهای مناسبی را اعمال کنند.
طبق باور دکتر میثم شکری ساز با ورود به دورانی که تغییرات و نوآوریها به سرعت در حال رخ دادن هستند، نیاز به رهبرانی که قادرند با این شرایط پویا سازگاری داشته باشند، افزایش یافته است. در این موقعیت، رهبری تطبیقی به عنوان یک رویکرد موثر برای مدیریت سازمانها به ویژه در مواجهه با محیطهای پیچیده و نامطلوب شناخته شده است. رهبران تطبیقی با استفاده از انعطاف و هوشمندی، به تغییرات و شرایط متغیر سازمانی و محیطی پاسخ میدهند. آنها توانایی دارند با تحلیل دقیق و استفاده از دادهها و اطلاعات موجود، استراتژیهای مناسب را اتخاذ کنند.
رهبری تطبیقی به چه معناست؟
به گفته دکتر میثم شکری ساز رهبری تطبیقی یا رهبری سازگاری یک رویکرد استراتژیک رهبری است که برای مواجهه با مسائل پیچیده و بلندمدت در سازمانها طراحی شده است. این نوع رهبری به دنبال رفع مشکلات سازمانی به کمک تغییرات سیستماتیک و آرمان گرایانه است که با ورود کل سازمان میتواند بهترین راهحلها را پیدا کند. به عنوان مثال، در مقابل مسائلی که برخی راهحلهای فنی و روشن دارند، این رهبری به شناسایی و حل مشکلات انطباقی که معمولا پیچیده و مبهم هستند، تمرکز میکند. در این رویکرد، رهبران تشخیص میدهند که مسائل ممکن است به دو دسته فنی و انطباقی تقسیم شوند. مسائل فنی معمولا راهحلهای قطعی دارند و ممکن است توسط تخصصهای مشخص حل شوند. از طرفی مسائل انطباقی، به دلیل پیچیدگی و نیاز به هماهنگی افراد و عوامل مختلف در سازمان، نیاز به رهبری تطبیقی و گسترش خلاقیت و همکاری در سطوح مختلف دارند.
در نتیجه، رهبری تطبیقی به عنوان یک رویکرد جامع و موثر برای حل مسائل پیچیده و متغیر در سازمانها، میتواند مورد استفاده قرار گیرد. از دید دکتر میثم شکری ساز این رویکرد قابلیت اعمال در صنایع مختلف و در سازمانهایی با اندازهها و شرایط متفاوت را دارد، زیرا بر اساس ارتباط و هماهنگی بین افراد و تیمها تاکید دارد و به اثربخشی در برابر چالشهای پیچیده کمک میکند.
ویژگیهای رهبران تطبیقی
- هدفمحور بودن: رهبران تطبیقی تغییرات سیستماتیک را با اهداف بلندمدت سازمانی ارتباط میدهند و به دنبال رسیدن اهداف هستند.
- داشتن ذهنی باز: آنها فضایی را برای خلاقیت و ایدهپردازی ایجاد میکنند و از اشتباهات به عنوان یک فرصت برای یادگیری درس میگیرند.
- قدردانی از چالشها: رهبران تطبیقی، چالشها را به عنوان یک فرصت برای رشد و پیشرفت میبینند و تیم خود را برای حل مسائل پیچیدهتر آماده میکنند.
- تعهد: آنها آماده هستند تا زمان لازم را صرف تغییرات و بهبود سازمانی کنند و تا آخرین لحظه به اهداف سازمانی خود متعهد میمانند.
- رویکرد فعالانه: رهبران تطبیقی فعالانه به دنبال شناسایی و حل مسائل هستند و منابع لازم را برای این کار سرمایهگذاری میکنند.
- پذیرش ناامنی: آنها ناامنی را به عنوان بخشی از روند تغییر میپذیرند و با آن روبرو میشوند.
- تجربی بودن: آنها به تجربه و آزمون و خطا روی میآورند و در صورت لزوم، مسیر خود را تغییر میدهند.
- آگاهی به احساسات: رهبران تطبیقی اهمیت آگاهی از احساسات و نیازهای افراد را در فرآیند تغییرات سازمانی میدانند و به این موضوع توجه میکنند تا حمایت و همکاری بیشتری ایجاد شود.
اصول رهبری تطبیقی
- عدالت سازمانی: رهبران تطبیقی سعی میکنند فضایی را در سازمان فراهم کنند که هر عضوی از سازمان فرصت داشته باشد تا شنیده شود و در فرایندهای تصمیمگیری شرکت کند. آنها به فرهنگی از عدالت و برابری تاکید میکنند و معتقدند که این اصل اساسی برای اجرای موفقیتآمیز تغییرات سازمانی است.
- هوش هیجانی: رهبران تطبیقی به روابط و ارتباطات در سازمان اهمیت زیادی میدهند و سعی میکنند محیطی را فراهم کنند که اعضای سازمان احساس شنیده شدن داشته باشند و مورد حمایت قرار گیرند. آنها بر اهمیت توانایی مدیریت هوش هیجانی تاکید میکنند و با ذینفعان و اعضای سازمان در تماس مستقیم هستند تا از آنها بازخورد بگیرند و اطمینان حاصل کنند که در فرآیند تغییرات مشارکت دارند.
- توسعه: رهبران تطبیقی متوجه هستند که برای انطباق با محیط پویا و پیچیده سازمانی، لازم است همهی افراد سازمان توانایی یادگیری و رشد را داشته باشند. آنها تلاش میکنند که با فرآیندهای تغییر سازمانی، توسعه و رشد افراد را ترویج کنند.
- شخصیت: رهبران تطبیقی مسئولیت اخلاقی و درستکاری را ارزیابی میکنند و در روابطشان با دیگران شفافیت را به خرج میدهند. آنها استانداردهای اخلاقی را که برای خودشان و تیمشان تعیین کردهاند را رعایت میکنند و به این ترتیب محیطی از اعتماد و همکاری را فراهم میآورند.
چالش های رهبری سازگاری یا تطبیقی
- طرز فکر: رهبری سازگاری نیازمند پذیرش توسط تمام اعضای سازمان است. این بارگیری از همه افراد میتواند برای کارکنانی که به وضع موجود عادت کردهاند و تمایلی به تغییر ندارند، چالش بزرگی باشد. برخی ممکن است مقاومت نشان دهند و این موضوع باعث مواجهه با موانع برای اجرای تغییرات موثر میشود.
- شناسایی: یکی از چالشهای اساسی رهبران تطبیقی، تشخیص این است که کدام عملکردهای سازمان باید تغییر کنند. این مورد ممکن است برای برخی از افراد که به روشهای موجود عادت کردهاند، ناخوشایند باشد و موانعی را برای اجرای تغییرات ایجاد کند.
- تردید: تغییرات هنگامی موثر میباشند که تمامی افرادی که در سازمان هستند، مشارکت لازم را داشتهباشند. برخی افراد ممکن است در مورد اجرای استراتژیهای جدید مردد باشند که این میتواند برای تعداد زیادی از اعضای سازمان تردید برانگیز باشد و باعث ایجادموانع در مسیر تغییرات شود.
- قدرت: رهبری تطبیقی میتواند قدرت و کنترل را از مقامات سازمان به تمام اعضای سازمان منتقل کند. این موضوع میتواند برای برخی از افرادی که به قدرت و کنترل عادت دارند، چالش بزرگی باشد و باعث مقاومت در برابر تغییرات شود.
طبق صحبت های دکتر میثم شکری ساز در کل، رهبری سازگاری هرچند که رویکردی موثر در حل مسائل پیچیده در سازمانها است، اما همراه با چالشهایی نظیر مقاومت، شک و تردید از سوی اعضای سازمان و نیاز به تغییر فرهنگ و طرز فکر میباشد. این چالشها نیازمند توانایی رهبران برای مدیریت و فراهم کردن محیطی مطلوب و پذیرای تغییر در سازمانها هستند.
این مطلب ادامه دارد… .