در بین افرادی که میشناسید، چند نفر را به عنوان شخصیت کاریزماتیک میشناسید؟ احتمالا در میان گزینههایی که به ذهنتان میآید، حداقل یک یا دو بازیگر یا شخصیت سیاسی مشهور هم وجود دارد. کارآفرینان بزرگ مثل بیل گیتس و مارک زاکربرگ نیز میتوانند در این لیست جای گیرند. چه ویژگیهایی بین همه این افراد مشترک است که آنها را کاریزماتیک کرده است؟ به بیان دیگر، ویژگی افراد کاریزماتیک چیست که باعث میشود شخصیت، رفتار و گفتارشان در ذهن ما ثبت شود. شاید فکر کنید که افراد کاریزماتیک محصول تمدن جدید و به طور کلی رسانه است، اما این تصور اشتباهی است؛ زیرا اجداد ما از گذشته این افراد را تشخیص میدادند و به آنها جذب میشدند.
برای مثال یونانیان باستان معتقد بودند که کاریزماتیک بودن، یک ویژگی خدادادی است که باعث میشود بعضی افراد دوستداشتنی قلمداد شوند. با این حال امروزه ثابت شده که کاریزما، یک رفتار آموخته شده و مهارت مثل یادگیری یک زبان جدید است. با اینکه یک سری ویژگیهای مطلوب مانند ثروت یا ظاهر زیبا، تا تا حدودی باعث کاریزماتیک شدن افراد میشود، اما متولد شدن بدون هیچ یک از این دو مورد نیز مانعی برای داشتن شخصیت تاثیرگذار تلقی نمیشود.
کاریزما چیست؟
برای اینکه بهتر بدانیم ویژگی افراد کاریزماتیک چیست، لازم است ابتدا تعریف درستی از این کلمه داشته باشیم. به بیان علمی، کاریزما توانایی یک فرد در جذب و تأثیرگذاری بر دیگران است. اگرچه اغلب این ویژگی به عنوان یک صفت ماورایی توصیف میشود که فرد یا آن را دارد یا ندارد، برخی از کارشناسان معتقدند که مهارتهای افراد کاریزماتیک را میتوان آموخت و پرورش داد.
به همین دلیل کاریزما را یک ویژگی شخصی که در نحوهی ارتباط فرد با دیگران آشکار میشود و او را تأثیرگذارتر میکند، در نظر میگیرند تا قابلیت آموزش داشته باشد. قدرت جلب توجه و تأثیرگذاری بر افراد میتواند در نحوهی صحبت کردن، کلماتی که به کار برده میشود و البته ظاهر افراد هنگام برقراری ارتباط بروز کند. به همین دلیل اگر قصد دارید یک فرد کاریزماتیک شوید، باید بدانید که تک تک ویژگی این افراد کدام است و چطور باید آنها را آموخت و به کار برد.
شخصیت کاریزماتیک چگونه است؟
هر فرد کاریزماتیک، دارای یک سری ویژگی شخصیتی خاص است. به طور کلی چندین ویژگی برای افراد تاثیرگذار مشخص شده که شامل موارد زیر است:
- خودشناسی و اعتماد به نفس بالا
- صمیمیت و همدلی
- آرامش و داشتن زبان بدنی باز
- توانایی برقراری ارتباط اجتماعی
- اشتیاق در گوش دادن به حرف افراد
- سرزندگی
- داشتن کنترل کامل روی رفتار و گفتار خود
- شوخطبعی بالا
- ایجاد ارتباط چشمی موثر
- تلاش برای یادگیری مطالب جدید
- تمجید و ستایش از ویژگیهای خوب افراد و یادآوری نام آنها
هر کدام از این ویژگیها باید به طور جدا بررسی شوند تا بتوانید آنها را بیاموزید و به کار گیرید.
1- اعتماد به نفس بالا در شخصیت کاریزماتیک!
ریشه اعتماد به نفس بالای افراد کاریزماتیک در خودآگاهی آنها است. خودآگاهی افراد را قادر میسازد تا از نقاط قوت خود استفاده کنند و کاستیهای خود را پنهان کنند. خودآگاهی مستلزم آگاهی از تجربیات درونی خود مانند افکار و احساسات و چگونگی تأثیر حضور و رفتار شما بر دیگران است. برای خودآگاه شدن، بهترین راه انجام تمرینات ذهنآگاهی مثل مدیتیشن است. وقتی که به خوبی روی تواناییهای خود آگاه شوید، میتوانید با اعتماد به نفس بالا در هر موقعیت حضور داشته باشید و خودتان را به عنوان شخصیتی کاریزماتیک به دیگران بشناسانید.
2- برقراری تماس مستقیم چشمی در شخصیت کاریزماتیک!
دومین ویژگی افراد کاریزماتیک این است که توانایی برقراری ارتباط چشمی مناسب با دیگران را دارند. حفظ تماس چشمی با افراد، نشاندهندهی قابل اعتماد و علاقهمند بودن به برقراری ارتباط و صمیمیت بیشتر است. توجه داشته باشید که این تماس باید طبیعی، اما مستقیم باشد. یکی از شخصیتهای کاریزماتیک مشهور دنیا که این مهارت را به بهترین شکل به کار میبرد، لئوناردو دیکاپریو است. یک سری توصیه برای اینکه بتوانید در این ویژگی مهارت لازم را کسب کنید:
به رنگ چشم افراد توجه کنید و با آن ارتباط بگیرید، حواستان باشد نگاهتان حالت خیره به خود نگیرد، اگر متوجه شدید که فرد روبهروی شما از تماس چشمی استقبال نمیکند، سریعا آن را با یکی دیگر از ویژگیهای کاریزماتیک جایگزین کنید.
3- با اشتیاق گوش دادن در شخصیت کاریزماتیک!
اشتیاق برای گوش دادن به حرف دیگران، یکی از مهمترین و کلیدیترین ویژگیهایی است که باعث کاریزماتیک شدن شما میشود. یک شخصیت کاریزماتیک در ابتدا به تک تک کلماتی که افراد میگویند توجه میکند و سپس به درستی به آنها واکنش نشان میدهد. اغلب، یک شنونده فعال باعث میشود احساس کنید تنها فرد حاضر در اتاق هستید یا حداقل وقتی با شما هستند، مهمترین یا خاصترین فرد هستید، به همین دلیل جذب آنها میشوید. این همان راز پنهان شخصیتهای کاریزماتیک است. برای تقویت این مهارت، توصیههای زیر را جدی بگیرید:
- تمام بدن خود را به سمت گوینده بچرخانید،
- به زبان بدن آنها توجه کنید،
- به هیچ وجه هنگام صحبت وسط حرف آنها نپرید،
- سعی کنید قضاوت را کنار بگذارید و فقط شنونده باشید،
- ناگهان شروع به نصیحت کردن نکنید،
- و البته با پرسیدن سوال، با گوینده همراه شوید.
4- به دیگران اعتماد به نفس میدهند و آنها را تحسین میکنند!
عموما افرادی به دیگران اعتماد به نفس میدهند که خودشان اعتماد به نفس داشته باشند. این ویژگی به طور خاصی در رهبران کاریزماتیک دیده میشود. آنها توانایی الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در دیگران را دارند. ارتباط این افراد با دیگران، دارای جنبه احساسی است، نه حالت مدیر و کارمندی. به همین خاطر حس رهبر بودن را در دیگران القا کرده و باعث افزایش اعتماد به نفس اطرافیانشان میشوند.
اگر قصد دارید که این مهارت را به خوبی در خود به وجود آورده و تقویت کنید، بدون هیچ ترسی از ویژگیهای مثبت دیگران، هر چقدر هم کوچک باشد، تعریف کنید. این کار به شما بخشندگی در دادن اعتماد به نفس را میآموزد و به مرور، باعث افزایش اعتماد به نفس و کاریزماتیک شدن خودتان هم میشود.
5- لبخندشان کاملا واقعی و از اعماق وجود است!
لبخند واقعی و از اعماق دل، یکی دیگر از چند ویژگی افراد کاریزماتیک است که از احساس همدلی و صمیمیت آنها ناشی میشود. جالب است بدانید در کتابی با عنوان: “نشانهها: تسلط بر زبان مخفی ارتباطات کاریزماتیک” براساس تحقیقات نشان داده شده که افراد در پنج دقیقه اول تعامل، ارزیابی میکنند که آیا میتوانند به شما اعتماد کنند یا خیر. حدس میزنید چه کسی قادر است اعتماد افراد را در همان 5 دقیقه اول جلب کند؟ دقیقا! شخصیت کاریزماتیک. برای همین اگر صمیمیت و لبخند شما واقعی و از ته دل نباشد، نمیتوانید افراد را به زور جذب خود کنید. یکی از راههای مناسب برای کسب این مهارت، مدیتیشن و تمرین دوست داشتن چیزهای مختلف است.
6- شمرده و واضح صحبت میکنند!
در میان انگلیسیزبانان اگر کسی بتواند به طور فصیح و صحیح از کلمات استفاده کرده و بیانی شیوا داشته باشد، جایگاهی بسیار والا داشته و به اصطلاح Eloquent نامیده میشود. این مورد نیز از ویژگی افراد کاریزماتیک است. افرادی که این ویژگی را دارند به راحتی دیدگاهها و افکار خود را به شیوهای قانعکننده و الهامبخش به دیگران منتقل میکنند. آنها دارای لحنی مناسب و زیر و بمی صدایی به جا دارند که هنگام مکالمه با کسی از آن استفاده میکنند. برای این کار بد نیست که تمرینهای صداسازی را بیاموزید و انجام دهید. همچنین مطالعه هر روزه به شما کمک میکند بتوانید کلماتی مناسب و به جا برای بیان پیچیدهترین افراد به کار ببرید.
7- نامهای دیگران را به خوبی به یاد میآورند!
اگر فکر میکنید به یاد آوردن نام افراد ویژگی زیاد مهمی نیست، سخت در اشتباهید. چرا؟ زیرا به خاطر سپردن نام افراد میتواند شما را به یاد ماندنیتر کند! به یادماندنیتر بودن نیز باعث کاریزماتیکتر شدن شما خواهد شد. برای اینکه بتوانید نام افراد را به خاطر بسپارید، سعی کنید در مرحله اول سلامت مغزتان را حفظ کرده و به طور کلی حافظه خود را تقویت کنید.
8- نا امید نمیشوند!
ناامید نشدن ویژگی افراد کاریزماتیک است. اما دلیل آن چیست؟ علت آن این است که این افراد میدانند چطور احساسات و افکار خود را کنترل کنند. اما چطور میتوان روی افکار و احساسات خود کنترل داشت. برای این کار باید اول از همه خود را بشناسید و در مرحله بعد یک برنامه مناسب برای زندگیتان بچینید. داشتن نظم روزانه به شما کمک میکند در شرایط حساس، امید خود را از دست ندهید و متناسب با شرایط عمل کنید. انجام کارهای معمولی مثل ورزش، دوش آب سرد روزانه، کلاس یوگا، مراقبت از باغ، زود خوابیدن و محدود کردن غذاهای ناسالم همگی باعث منظم شدن احساسات و افکار شما میشود.
9- زبان بدن را به خوبی میشناسند!
از ویژگی افراد کاریزماتیک این است که زبان بدن را به خوبی میشناسند. برای همین هم خودشان آن را به خوبی به کار میبرند هم بر اساس زبان بدن افراد با آنها ارتباط برقرار میکنند، اما چرا شناخت زبان بدن و به کارگیری مناسب آن مهم است؟ زبان بدن، احساسات و انگیزهها، علایق و عدم تمایل شما را منتقل میکند. چه در حال مصاحبه شغلی باشید، چه در حال ارائه ایده خود به یک سرمایهگذار، باید آنچه در درون خود احساس میکنید با آنچه به صورت کلامی بیان میکنید، کاملا همسو باشد. این کار از طریق زبان بدن انجام میشود و البته باعث کاریزماتیکتر و متقاعدکنندهتر شدن شما خواهد شد.
10- هر روز یک مطلب جدید یاد میگیرند!
آخرین ویژگی افراد کاریزماتیک که باید از آن اطلاع داشته باشید این است که این افراد هر روز یک مطلب جدید یاد میگیرند. یادتان باشد این ویژگی را نباید به یک رفتار برای فخر فروختن و خودنمایی تبدیل کنید. شما هر روز یک چیز جدید یاد میگیرید تا بتوانید از آن در ارتباط بهتر با افراد استفاده کنید، نه اینکه با آن خود را نشان دهید و حوصله دیگران را سر ببرید.
نحوه تشخیص شخصیت کاریزماتیک چیست؟
با بررسی ویژگی افراد کاریزماتیک میتوان تا حدی پی برد که واقعا تاثیرگذار هستند یا فقط نشان میدهند. کسی که کاریزماتیک است، وقتی وارد جایی میشود همه از حضورش آگاه میشوند، به سرعت روی دیگران تاثیر میگذارد، توانایی رهبری یک گروه را دارد، کسی از حضور آنها معذب نمیشود و حتی باعث افزایش اعتماد به نفس دیگران نیز میشود، لبخندی ناشی از صمیمیت روی لب آنها نقش میبندد و توانایی برقراری ارتباط با هر کسی را دارد.
تستهای شخصیت کاریزماتیک
مشهورترین تستها برای تشخیص کاریزماتیک بودن یا نبودن شامل تست شاخص تیپ شخصیتی مایرز-بریگز (MBTI) و ارزیابی DISC است. این تستها در اصل برای تشخیص تیپ شخصیتی افراد استفاده میشود، اما میتوانند به افراد کمک کنند تا تشخیص دهند دارای ویژگیهای یک شخصیت کاریزماتیک هستند یا نه. همچنین در سایت psychologytoday.com میتوانید تستهای مناسبی برای تشخیص شخصیت کاریزماتیک پیدا کنید.
میثم شکری ساز؛ مدیر کاریزماتیک ایرانی
در پایان بد نیست با یکی از کارآفرینان و مدیران موفق و البته کاریزماتیک ایرانی آشنا شویم. میثم شکری ساز مسیر موفقیت کاری و تحصیلیاش را در زمانی کوتاه و با موفقیت از سال 1389 تا 1395 پشت سر گذاشت و امروزه یکی از موفقترین کارآفرینان ایرانی است. او دارای مدرک کارشناسی مهندسی صنایع از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد MBA از دانشگاه امیرکبیر و اشتنبایس آلمان و البته دکتری کارآفرینی از دانشگاه آزاد اسلامی است. همچنین بنیانگذار هلدینگ پارس پندار نهاد، صاحب چندین کتاب تالیفی و ترجمه، تعداد زیادی موسیقی شنیدنی و دارای یک کمپانی فعال در زمینه مد و طراحی لباس است.
شخصیتهای کاریزماتیک جهان
از شخصیتهای کاریزماتیک جهانی میتوان به ناپلئون بناپارت، فیدل کاسترو، وینستون چرچیل، مهاتما گاندی، آدولف هیتلر و مارتین لوتر کینگ اشاره کرد، در ادامه به ویژگیهای شخصیتی این افراد به صورت جداگانه اشاره میکنیم:
- ناپلئون بناپارت؛ با توجه به اینکه از نظر ظاهری قد کوتاهی داشت و در کودکی خود به خاطر مسلط نبودن به زبان فرانسوی مورد تمسخر اطرافیان قرار میگرفت، اما در بزرگسالی توانست به عنوان افسر جوان باهوش و نترس در ارتش فرانسه شناخته شود. او پس از هر ملاقات با سربازان خود به خاطر احترام و قدردانی مداوم از آنها احساس وفاداری ایجاد میکرد و همین رفتار او باعث میشد تا در نبردهای متعددی در فرانسه پیروز شوند.
- فیدل کاسترو از شخصیتهای کاریزماتیک کوباست که در جریان انقلاب این کشور نقش مهمی در اجرای اصلاحات اجتماعی برای افراد ضعیف جامعه ایفا کرده است.
- وینستون چرچیل به خاطر داشتن شخصیت پر انرژی و قاطع بودن جزو افراد کاریزماتیک جهان محسوب میشود؛ زیرا او استعداد خاصی در الهام بخشیدن مردم برای پیروی از خود داشت و هر زمان که احساس میکرد حق با اوست، به هیچ وجه از موضع خود کوتاه نمیآمد.
- مهاتما گاندی یکی از شخصیتهای تاثیرگذار هندی است که نقش مهمی در آزادیخواهی و حفظ حقوق بشر و برابری سیاسی در سراسر جهان ایفا کرده است. او به خاطر مبارزه با استعمارگران بریتانیایی در جریان استقلال هند و تغییر برخی قوانین تبعیضآمیز در آفریقای جنوبی شهرت جهانی یافته و جزو افراد کاریزماتیک به شمار میرود.
- آدولف هیتلر نیز به خاطر داشتن دیدگاه روشن و متقاعد کردن میلیونها نفر در جهان برای اجرای ماموریت خود (موضع گرفتن در برابر دموکراسی، برتر بودن نژاد آریایی در مقابل کمونیستها و یهودیان)، شخصیت تاثیرگذار تلقی میشود؛ زیرا او استعداد خاصی در بیان جملات به کارکنانش داشت و به همین خاطر در نگاه اول از نظر بسیاری از سربازان، هیتلر فردی مهربان بود و به همین خاطر هم بسیاری بدون سوال از دستورات او پیروی میکردند.
- مارتین لوتر کینگ از شخصیتهای کاریزماتیک آمریکایی است. او از پیشگامان جنبش حقوق مدنی در آمریکای جنوبی بود که در راستای بیان اعتراض بدون خشونت به جهان معرفی شد. یکی از سخنرانیهای معروف مارتین لوتر کینگ با عنوان «من رویایی دارم» در جریان راهپیمایی واشنگتن دی سی در سال 1963 است. او در این سخنرانی، مردم از همه نژادها فارغ از رنگ پوست، به اتحاد و تلاش برای تصویب قانون حقوق مدنی فدرال ترغیب کرد.
سوالات متداول
1- شخصیت کاریزماتیک چیست؟
افرادی که توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران دارند و با چند دقیقه ارتباط روی آنها تاثیر میگذارند را کاریزماتیک مینامند.
2- مهمترین ویژگی افراد کاریزماتیک چیست؟
مهمترین ویژگیهای یک شخصیت کاریزماتیک، شامل خودشناسی و اعتماد به نفس بالا، صمیمیت، همدلی، آرامش و داشتن زبان بدنی باز، توانایی برقراری ارتباط اجتماعی، اشتیاق در گوش دادن به حرف افراد، سرزندگی، داشتن کنترل کامل روی رفتار و گفتار خود، شوخ طبعی بالا و ایجاد ارتباط چشمی موثر است.
3- چطور تشخیص دهیم کسی کاریزماتیک است؟
افراد کاریزماتیک عموما وقتی وارد جایی میشوند، همه از حضورشان آگاه میشوند. همچنین به سرعت روی دیگران تاثیر میگذارند.
4- آیا برای تشخیص شخصیت کاریزماتیک تستی وجود دارد؟
معمولا روانشناسان برای تشخیص تیپ شخصیتی کاریزماتیک از دو تست مایرز-بریگز (MBTI) و ارزیابی DISC کمک میگیرند.
5- کاریزماتیک ترین افراد دنیا چه کسانی هستند؟
وینستون چرچیل، ناپلوئون بنا پارت، نلسون ماندا و مهاتما گاندی از شخصیتهای کاریزماتیک در دنیا هستند.