به گفته دکتر میثم شکری ساز انواع انگیزه یکی از جنبههای مهم و پرکاربرد در زندگی انسانهاست که تاثیر بسزایی بر رفتارها و اعمال آنها دارد. انگیزه، به عنوان نیروی محرکه و پیشرانهای که انسان را به سوی اهداف و دستاوردهای خود میکشاند، اهمیت بسیاری دارد. این انگیزهها میتوانند از زوایای گوناگونی مطالعه و تفکیک شوند که شامل انگیزههای داخلی، خارجی و انگیزههای مرتبط با ارتباطات اجتماعی میباشد.
در این مقاله، به معرفی انواع مختلف انگیزه پرداخته و سپس بر روی کاربردهای آنها در زندگی روزمره و محیط کار تمرکز خواهیم کرد. بنابراین تا آخر این مطلب همراه ما باشید تا جنبههای مختلف انواع انگیزه آشنا شوید.
انواع اصلی انگیزه
- انگیزه درونی: انگیزه درونی مثل جوانب پنهان و شگفتانگیز زندگی است. از دید دکتر میثم شکری ساز زمانی که ما از انگیزههای درونیمان برای انجام کاری استفاده میکنیم، واقعا با عشق و احساس آرامش و رضایت عمیقی به زندگی خود روی میآوریم. به عنوان مثال، هر زمانی که یک هنرمند به خلق اثری خلاقانه میپردازد، یا یک محقق مشغول کشفی جدید میشود، انگیزههای درونیشان مانند روحیهی خودتراشی معنوی در آنها روی میدهد. این انگیزهها بسیار مستدام و پایدار هستند زیرا به عنوان نیروی انگیزشی از درون ما نشات میگیرند که حتی در مواجهه با موانع و دشواریها، ما را به پیشرفت و توسعه هدایت میکنند.
- انگیزه بیرونی: انگیزه بیرونی مثل سوختی است که موتور زندگی را به حرکت درمیآورد. بر باور دکتر میثم شکری ساز ما گاهی نیاز به تحریکات خارجی داریم تا ما را به انجام کارها و دستیابی به اهداف بزرگتر تشویق کند. به عنوان مثال، وقتی که ما به دنبال افزایش درآمد خود هستیم و به دلیل اینکه بتوانیم زندگی بهتری برای خود و خانوادهمان فراهم کنیم، انگیزه بیرونی مانند افزایش حقوق یا دریافت پاداشهای مالی میتواند ما را به پیگیری این هدف وادار کند.
انواع انگیزه های درونی
در بخش زیر به انواع انگیزه های درونی می پردازیم:
- انگیزهی شایستگی و یادگیری: انگیزهی شایستگی معمولا زمانی به وجود میآید که فرد به عمق دانش و مهارتهای خود علاقهمند است و به اعتقاد دکتر میثم شکری ساز به خاطر پاداشهای مادی یا اجتماعی کار را انجام نمیدهد. به عنوان مثال، فرض کنید یک نویسنده جوان است که عاشق هنر نوشتن است. او همیشه به داشتن یک اثر بزرگ در جهان ادبیات علاقهمند بوده و بیشتر به دلیل لذت بردن از خلق اثرهای نویسندگی، تلاش میکند. اینجاست که انگیزهی شایستگی و یادگیری در فعالیتهای او جریان مییابد، زیرا او بهخاطر عشق به فرایند خلق کردن و بهبود مهارتهای خود، به تلاش بیوقفه برای پیشرفت میپردازد.
- انگیزهی نگرش: انگیزهی نگرش میتواند از دیدگاه و باورهای فرد و حتی اطرافیان او برای انجام کارها و دستیابی به اهداف نشات بگیرد. به عنوان مثال، فرض کنید یک دانشجو دانشگاه بهخاطر اعتقاد به ارزش تحصیلات و اثرگذاری آن بر زندگی، به درسخواندن با انگیزه و اشتیاق بینظیری میپردازد. در اینجا انگیزهی او از نوع نگرش است، زیرا او به دلیل اعتقادات و باورهایش به ارزش تحصیلات، به فعالیت میپردازد.
- انگیزهی دستاورد: انگیزهی دستاورد معمولا زمانی برای فرد پدیدار میشود که به دنبال دستیابی به اهداف خاصی بدون در نظر گرفتن پاداشهای مادی یا اجتماعی باشد. به عنوان مثال، فرض کنید یک ورزشکار برای دستیابی به عنوان برترین ورزشکار کشوری خود، تمرینات سختی را انجام میدهد. اینجا انگیزهی او از نوع دستاورد است، زیرا او برای رسیدن به هدف بزرگ خود بدون در نظر گرفتن پاداشهای خارجی به تلاش میپردازد.
- انگیزهی خلاقیت: انگیزهی خلاقیت زمانی پدیدار میشود که فرد به دنبال خلق کردن چیزی جدید و منحصر به فرد بدون توجه به پاداشهای مادی یا اجتماعی باشد. به عنوان مثال، فرض کنید یک هنرمند است که علاقهمند به خلق آثار هنری منحصر به فرد و خلاقانه است. او به دلیل ارزش دیدن خلق کردن و خلاقیت، مشغول به خلق اثار هنری میشود. اینجا انگیزهی او از نوع خلاقیت است، زیرا او به دلیل لذت بردن از خلق کردن و خلاقیت، به فعالیت میپردازد.
- انگیزهی فیزیولوژیکی: انگیزهی فیزیولوژیکی زمانی پدیدار میشود که فرد به دلیل نیازهای اساسی و غیرقابلکنترل خود مانند عشق و احساسات عمیق، به فعالیتی مشغول میشود. به عنوان مثال، فرض کنید یک مادر جوان است که به علت عشق و محبت نسبت به فرزندانش، به انجام وظایف مربوط به مراقبت و پرورش آنها مشغول است. اینجا انگیزهی او از نوع فیزیولوژیکی میباشد، زیرا او به دلیل عشق و محبت به فرزندانش، به انجام وظایف پدری و مادری مشغول است.
انواع انگیزه بیرونی
انواع انگیزه بیرون شامل موارد زیر میشود:
- انگیزهی پاداش: فرض کنید یک کارمند در یک شرکت فناوری که به دنبال ترفیع است، انگیزهی پاداش دارد. وی به دنبال رسیدن موقعیتی با حقوق بیشتر، مزایا و جایگاه اجتماعی بالاتر است. او همیشه تلاش میکند تا عملکرد خود را به نحوی بهبود دهد که به ترفیع برسد و از پاداشهای مادی و اجتماعی بهرهمند شود.
- انگیزهی ترس: یک دانشآموز که نگران نمرات خود و اثر آن بر آیندهاش است، انگیزهی ترس دارد. او به دلیل اینکه میترسد از دانشگاهی که درخواست تحصیل دادهاست، رد شود یا به شغلی که میخواهد ادامه دهد پذیرفته نشود، به دنبال تلاش بیشتری برای بهبود نمرات و کسب مهارتهای لازم است.
- انگیزهی قدرت: از زبان دکتر میثم شکری ساز یک رهبر که به دنبال تاثیرگذاری بیشتر و کنترل بیشتر بر یک سازمان است، انگیزهی قدرت دارد. او از طریق رهبری و ارتباط با اعضای تیم، به دنبال بهبود وضعیت سازمان و دستیابی به هدف قدرت و تاثیرگذاری بیشتر است.
- انگیزه ارتباطات اجتماعی: یک فعال اجتماعی که به دنبال شناخت و پذیرفته شدن در جامعه است، انگیزهی ارتباطات اجتماعی دارد. او از طریق شرکت در رویدادها و فعالیتهای اجتماعی، به دنبال ایجاد و تقویت روابط انسانی و اجتماعی است.
این مطلب ادامه دارد… .